Bolonii

Bolonia – klejnot Emilii-Romanii

Twoja wędrówka przez serce Bolonii rozpoczyna się od Cattedrale Metropolitana di San Pietro. Katedra ta została pierwotnie wzniesiona w X wieku, a następnie gruntownie przebudowana w stylu barokowym w XVII wieku. Jest duchowym centrum miasta. Bogato zdobione kaplice i dramatyczne wnętrze oddają przepych architektury kościelnej epoki kontrreformacji. Wieża dzwonnicza, górująca nad fasadą, skrywa jeden z największych dzwonów we Włoszech.

Kilka kroków dalej, ukryta przy Via Clavature, znajduje się Bazylika Santa Maria della Vita, zbudowana pod koniec XVII wieku w stylu barokowym. Choć z zewnątrz skromna, kryje arcydzieło rzeźby – Opłakiwanie Chrystusa autorstwa Niccolò dell’Arca, przejmujące dzieło ukazujące żałobników wokół ciała Zbawiciela. Kościół ten pierwotnie przylegał do szpitala, łącząc funkcje duchowe i dobroczynne.

Idąc dalej, docierasz do rozległego placu Piazza Maggiore, otoczonego zabytkami będącymi świadectwem miejskiej dumy. Po północnej stronie wznosi się Palazzo del Podestà, wybudowany w 1201 roku w stylu romańsko-gotyckim. Była to siedziba najwyższego urzędnika miasta. Pod jego sklepionym przejściem gromadzili się podróżni i kupcy. Ciekawostką jest „galeria szeptów”, w której dźwięki niosą się od jednego rogu do drugiego.

Tuż za nim stoi potężny Palazzo Re Enzo, nazwany na cześć króla Enzo Sardynii, który po pojmaniu w 1249 roku spędził tu 23 lata jako więzień. Zbudowany wkrótce po Palazzo del Podestà, prezentuje podobny styl gotycki. Pałac pełnił funkcje zarówno publiczne, jak i symboliczne – reprezentował władzę i niezależność miasta.

Po wschodniej stronie placu znajduje się Sala Borsa, wzniesiona w 1883 roku w stylu neoklasycystycznym jako giełda. Dziś jest to nowoczesna biblioteka i centrum kultury, z przeszkloną podłogą ukazującą rzymskie i średniowieczne ruiny – dosłowna metafora Bolonii jako miasta zbudowanego na historii.

Zaraz obok widać Palazzo d’Accursio, który pierwotnie był domem prawnika Accursiusa w XIII wieku, a z czasem przekształcił się w ratusz. Jego obronne wieże i renesansowe dodatki świadczą o ewolucji od rezydencji prywatnej do siedziby miejskiej władzy.

Obok niego stoi elegancki, choć niewielki Palazzo dei Notai, gotycki budynek z XIV wieku, będący niegdyś siedzibą cechu notariuszy. Jego krenelaże i ostrołukowe okna podkreślają charakter mieszczańskiej architektury średniowiecza.

Po południowej stronie placu znajduje się Palazzo dei Banchi, renesansowy budynek z XVI wieku, zaprojektowany przez Vignolę. Harmoniczna kolumnada jednoczy wygląd placu, a zarazem zasłania wąskie uliczki, w których niegdyś kwitł handel i wymiana pieniędzy.

Kilka kroków dalej na zachód natrafiasz na Fontannę Neptuna (Fontana del Nettuno), stworzoną w 1566 roku przez flamandzkiego rzeźbiarza Giambolognę. Ten manierystyczny pomnik nie tylko oddaje cześć bogowi mórz, ale też symbolizuje władzę papieską. Trójząb Neptuna stał się później inspiracją dla logo Maserati.

Wracając na plac, w oczy rzuca się potężna Bazylika San Petronio, której budowa rozpoczęła się w 1390 roku w stylu gotyckim. Choć nigdy nie została ukończona zgodnie z pierwotnym projektem, należy do największych kościołów w Europie. Poświęcona jest św. Petroniuszowi, patronowi miasta, i odzwierciedla aspiracje Bolonii do niezależności i wielkości. Niewykończona fasada opowiada historię ambicji przerwanych przez polityczne realia.

Idąc dalej na południowy wschód, docierasz do Piazza del Francia, gdzie w jednej z wnęk znajduje się Statua Boskiego Petroniusza (Statua del Divus Petronius). Ta rzeźba z XVII wieku przedstawia świętego błogosławiącego miasto i trzymającego jego miniaturowy model.

Następnie przechodzisz przez elegancki Plac Minghettiego (Piazza Minghetti), założony w XIX wieku, otoczony budynkami w stylu umbertańskim i neoklasycystycznym. Znajduje się tu także Pałac Cassa di Risparmio, wybudowany pod koniec XIX wieku w stylu eklektycznym z elementami renesansowymi – symbol finansowej siły rozwijającej się Bolonii.

W pobliżu podziwiać można Casa Saraceni, jeden z najpiękniejszych przykładów bolońskiej architektury mieszkalnej. Powstały na początku XVI wieku, łączy elementy gotyckie i renesansowe. Dziś mieści się tam siedziba Fundacji Carisbo.

Tuż obok znajduje się budynek Opera Pia dei Poveri Vergognosi, fundacja charytatywna z XIV wieku. Jej nazwa, „Dzieło pobożne dla wstydliwych ubogich”, odnosi się do misji pomagania tym, którzy z dumy nie prosili o jałmużnę. Gotycki, prosty styl podkreśla praktyczny charakter tej instytucji.

Idąc Via Cesare Battisti, dochodzisz do Kościoła Najświętszego Zbawiciela (Chiesa del Santissimo Salvatore), odbudowanego w XVII wieku w stylu barokowym na miejscu wcześniejszej świątyni. Bogato zdobione wnętrze i kaplice boczne pełne są dramatycznych ołtarzy i stiuków.

Skręcając w Via San Francesco, trafiasz na Grobowce Glosatorów (Tombe dei Glossatori) – gotyckie grobowce z baldachimami z XIII wieku, poświęcone słynnym bolońskim prawnikom. To oni uczynili z Bolonii najważniejsze centrum studiów prawniczych w średniowiecznej Europie.

Zaraz obok wznosi się Bazylika San Francesco, której budowę rozpoczęto w 1236 roku w stylu wczesnogotyckim. To jeden z pierwszych przykładów wpływów gotyku francuskiego we Włoszech. Znajdują się tu groby rodziny Accursiusów – wybitnych uczonych prawa.

Na przecięciu średniowiecznych dróg handlowych stoi Pałac Handlowy (Palazzo della Mercanzia), wybudowany w 1384 roku w stylu gotyckim. Jego ostrołuki i dekoracyjny balkon świadczą o dawnym znaczeniu Bolonii jako centrum handlu.

Na horyzoncie pojawiają się teraz słynne Dwie Wieże (Le Due Torri) – Torre Garisenda i Torre degli Asinelli, wzniesione na początku XII wieku przez rywalizujące rody szlacheckie. Wieża Asinelli, o wysokości 97 metrów, jest najwyższą krzywą wieżą średniowieczną na świecie. Torre Garisenda została skrócona w XIV wieku ze względów bezpieczeństwa. Ich charakterystyczne pochylenie czyni je symbolem Bolonii.

Następnie wchodzisz na dziedziniec Basiliki Santa Maria dei Servi, której budowę rozpoczęto w 1346 roku w stylu gotyckim. Długa, arkadowa kolumnada z XVI wieku tworzy wyjątkową atmosferę spokoju i modlitwy – uznawana jest za jedną z najpiękniejszych w mieście.

Idąc dalej, docierasz do ukrytego Cortile Caval Cestelli, renesansowego dziedzińca położonego na terenie Uniwersytetu Bolońskiego. To ciche miejsce oddaje ducha nauki najstarszego uniwersytetu Europy, założonego w 1088 roku.

Kilka ulic dalej na północ odnajdujesz Finestrella di Via Piella – małe okienko z widokiem na kanał. To rzadki fragment średniowiecznej infrastruktury wodnej Bolonii, często nazywany „małą Wenecją”. Przypomina o tym, jak woda napędzała niegdyś młyny i handel w mieście.

Na zakończenie spaceru przechadzasz się reprezentacyjną Via dell’Indipendenza, główną ulicą handlową Bolonii. Powstała w XIX wieku, otoczona jest arkadami, które chronią pieszych przed słońcem i deszczem. Łączy główny dworzec z Piazza Maggiore i pokazuje, jak Bolonia ewoluowała w kierunku nowoczesności, nie tracąc swojego historycznego ducha.